Morska Fundacja historyczna zaprasza na popularyzatorskie warsztaty historyczne “Tajemnice Stoczni Cesarskiej w Gdańsku”, których celem jest przybliżenie historii zakładu, który po roku 1945 stał się ważną częścią składową Stoczni Gdańskiej im Lenina.
Termin wycieczek: soboty i niedziele lipca 2020 roku (11/12, 18/19 i 25/26 lipca). Każda wycieczka zaczyna się o godzinie 10:00, czas trwania około 2 godzin.
Miejsce rozpoczęcia spaceru: skrzyżowanie ulic Wałowa i Rybaki Górne na Starym Mieście w Gdańsku (przy przystanku autobusowym Rybaki Górne).
Koszt udziału: 20 złotych – cegiełka na działalność statutową MFH.
Narracja warsztatów skupia się na historii:
- pruskiej Stoczni Królewskiej w Gdańsku / Königliche Werft zu Danzig (lata 1844-1871),
- niemieckiej Stoczni Cesarskiej w Gdańsku / Kaiserliche Werft zu Danzig (lata 1871-1920),
- międzywojennej Stoczni Gdańskiej / Danziger Werft und Eisenbahnwerkstätten (lata 1922-1945).
W czasie dwugodzinnego spaceru po terenach postoczniowych omówione zostaną tematy:
- przyczyny i skutki podjęcia przemysłu okrętowego w tej części Gdańska w połowie XIX wieku,
- najważniejsze informacje dotyczące profilu produkcji stoczni w różnych okresach,
- etapy powstawania zabudowy stoczniowej i rozbudowy zakładu na przestrzeni wieków.
Każdy uczestnik otrzymuje materiały edukacyjne do samodzielnego wypełnienia.
Wydarzenie dedykowane jest wszystkim, którzy chcą poznać przedwojenne dzieje gdańskiego przemysłu okrętowego – zapraszamy zarówno turystów, jak i mieszkańców Gdańska i okolic, ale także pasjonatów i osób zawodowo związanych z historią Gdańska. Ze względu na obowiązującą sytuację epidemiczną liczba uczestników każdej wycieczki jest ograniczona (do 30 osób) – obowiązuje rezerwacja miejsc na adres e-mail: mfh.gdansk@gmail.com.
Plan zwiedzania i tematyka
1. Zbiórka i rozpoczęcie zwiedzania – skrzyżowanie ulic Wałowa i Rybaki Górne
- linia fortyfikacji miejskich z XVII wieku, bastiony ziemne w północnej stronie śródmieścia,
- Szkoła Nawigacyjna w Gdańsku i Królewska Baza Korwet w Gdańsku 1844-1854,
2. dawna Gazownia II
- Brama Stoczniowa Werft Thor z 1878 roku,
- zagospodarowanie terenów pofortecznych na przełomie XIX i XX wieku w północnej części śródmieścia,
- historyczna Brama I Stoczni Gdańskiej przy ulicy Lisia Grobla,
3. rejon zajazdu Mleczny Piotr
- ujście Motławy do Wisły – przeprawa, zajazd i restauracja Mleczny Piotr,
- Szkuta Konna do twierdzy Wisłoujście,
- Przełom Wisły z 1840 roku i powstanie Martwej Wisły,
- Kaiser Hafen / Kanał Kaszubski z 1904 roku,
4. ulica ks. Jerzego Popiełuszki
- Werft Gasse / ulica Dyrekcyjna,
- produkcja U-boot’ów w Stoczni Cesarskiej w czasie I wojny światowej (w latach 1906-1918),
- produkcja U-boot’ów w Stoczni Gdańskiej w czasie II wojny światowej (w latach 1935-1945),
- budynek 89A (hala U-boot’ów) z 1937 roku,
5. Dyrekcja Stoczni Cesarskiej
- Stocznia Cesarska w Gdańsku i jej rozbudowa w latach 70. i 80. XIX wieku,
- zaplecze administracyjne i socjalne Stoczni Cesarskiej,
- produkcja torpedowców i Magazyn Torped / Sala BHP Stoczni Gdańskiej,
6. Wozownia / Remiza Stoczniowej Straży Pożarnej
- Młodomiejskie Składy Drewna,
- Stocznia Królewska w Gdańsku w latach 50. i 60. XIX wieku (produkcja w drewnie),
- Bałtycka Baza Marynarki w porcie gdańskim (lata 1854-1865),
- tereny zielone i rekreacyjne na obszarze Stoczni Cesarskiej,
7. most pontonowy na wyspę Ostrów
- stare i nowe przeprawy w porcie gdańskim,
- zabudowania Stoczni Cesarskiej na wyspie Ostrów z początku XX wieku,
- organizacja bazy U-boot’ów na terenie wyspy Ostrów w czasie I wojny światowej,
- nabrzeże stoczniowe dla doku pływającego z 1915 roku,
- produkcja wodolotów w Stoczni Cesarskiej w czasie I wojny światowej,
- ulica Am Holtzraum/Stefana Jaracza – przeprawa rzeczna i rozbudowa Stoczni Schichaua w Gdańsku,
8. ulica Wyposażeniowców / nabrzeże wyposażeniowe
- dziewiętnastowieczne i dwudziestowieczne konstrukcje dźwigowe na terenie Stoczni Cesarskiej,
9. dziedziniec Kotlarni
- styl Rundbogenstil i historyzująca architektura przemysłowa,
- infrastruktura przestrzeni ruchu na terenach przemysłowych,
10. ulica Narzędziowców
- hala nawowa Maschinenbau Werkstatt z lat 20. XX wieku,
- powojenne wydziały silnikowe, nowe zabudowania z okresu PRL,
11. skrzyżowanie ulic Narzędziowców/Odlewników
- środki transportu na terenach stoczniowych i ich współpraca,
12. skrzyżowanie ulic Odlewników/Krótka
- rozbudowa Stoczni Cesarskiej na przełomie XIX i XX wieku (produkcja metalowa),
- nadawanie nowych funkcji starszym budowlom na przykładzie hali Stolarni/Formierni,
13. hala Kuźni (wejście do wnętrza budynku)
- młot kuźniczy z Nadrenii z końca XIX wieku,
- struktury przemysłowe w Królestwie Prus/Cesarstwie Niemieckim w latach 1835-1920,
- plan industrializacji rejonu Gdańska z końca XIX wieku (plan Goßlera),
14. basen dokowy Stoczni Cesarskiej
- drewniany dok pływający Stoczni Królewskiej od Johanna Klawittera z 1853 roku,
- basen dokowy Stoczni Cesarskiej z lat 70. XIX wieku i jego trzy pochylnie produkcyjne,
15. ulica Narzędziowców
- hala 41A jako przykład hali postawionej na dawnym doku suchym/pochylni produkcyjnej,
- traktat wersalski, Wolne Miasto Gdańsk i demilitaryzacja obszaru portu gdańskiego,
- powołanie międzynarodowej Danziger Werft, obszar i produkcja zakładu,
16. Zakończenie zwiedzania na wystawie w Hali 42A, dawnej hali Ślusarni